Οι λέξεις «στρες» και «άγχος» ακούγονται πολύ συχνά στην καθημερινή μας ζωή και νοηματοδοτούν με συγκεκριμένο τρόπο τις δραστηριότητες μας.

• Το στρες είναι ένα δυσάρεστο, άβολο συναίσθημα, που βιώνουμε όταν είμαστε ανήσυχοι, θυμωμένοι, απογοητευμένοι ή φορτισμένοι.
• Όταν αυτό το συναίσθημα συνδυάζεται με φόβο και αποκτά παρατεταμένη διάρκεια, τότε γίνεται άγχος.
• Μπορεί λοιπόν να μιλάμε για συναισθήματα, αλλά από αυτά επηρεάζεται η διάθεση και τα συναισθήματα μας, οι σκέψεις, το σώμα και οι πράξεις μας.

Ας τα αναγνωρίσουμε στο σώμα και στις σκέψεις μας:

ΤΟ ΣΩΜΑ

Ταχυπαλμία, γρήγορη αναπνοή ή/και δύσπνοια, κόμπος στο λαιμό, ζαλάδες, τάση για εμετό, τάση για λιποθυμία, ξηροστομία, εφίδρωση, παγωμένα άκρα, συχνουρία, αυπνία  κλπ.

ΟΙ ΣΚΕΨΕΙΣ

Δυσκολία στη συγκέντρωση και τη μνήμη, σύγχυση, επαναλαμβανόμενες αρνητικές σκέψεις (π.χ «Δεν θα τα καταφέρω», «Δεν καταλαβαίνω τίποτα», «Τι θα σκεφτούν για εμένα;», κ.α.), σκέψεις του τύπου άσπρο-μαύρο (π.χ «Ή περνάω ή πατώνω», «Θα καταφέρω τα πάντα ή τίποτα», κ.α.), σκέψεις-ταμπέλες (π.χ «Είμαι χαζός, είμαι αποτυχημένη, είμαι τεμπέλης, είμαι ηλίθια», κ.α.)

Η ΔΙΑΘΕΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ

Νευρικότητα, τρόμος, ενοχές, υπερδιέγερση, ζήλια, θλίψη, θυμός, κ.α.

Ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνούμε:

ότι όλα τα παραπάνω είναι φυσιολογικές αντιδράσεις μπροστά σε απαιτητικές και πρωτόγνωρες καταστάσεις. Όλοι έχουμε βιώσει άγχος πριν από ένα διαγώνισμα. Όμως από την ανησυχία έως την κατάθλιψη, από το τρακ έως την παράλυση, από τον φόβο έως την παραίτηση, υπάρχει διαφορά έντασης του βιώματος. Ας σκεφτούμε πόσες φορές μέχρι τώρα έχουμε καταφέρει να λειτουργήσουμε παρά το στρες και το άγχος που αισθανόμασταν. Είναι λοιπόν σημαντικό να μην κάνουμε τα πράγματα χειρότερα με το να καταστροφολογούμε και να κατακρίνουμε τον εαυτό μας.

Κάποιες απλές συμβουλές για τη διαχείριση του στρες και του άγχους

Πολλοί είναι οι παράγοντες που ασκούν πίεση και επηρεάζουν έναν έφηβο, όπως στην συγκεκριμένη περίπτωση οι επικείμενες εξετάσεις. Όπως όλοι έτσι και οι έφηβοι, όταν είμαστε στρεσαρισμένοι, είναι λογικό να αναζητούμε τρόπους για να νιώσουμε καλύτερα. Οι τρόποι αυτοί αποτελούν τις στρατηγικές αντιμετώπισης του στρες. Οι θετικές στρατηγικές αποτελούν υγιείς τρόπους αντιμετώπισης, είναι ασφαλείς, ενώ μας βοηθούν να αισθανθούμε καλύτερα, κάνοντας μας ευτυχισμένους.

• Σπάσε τη δουλειά που έχεις σε μικρά κομμάτια και ασχολήσου με ένα τη φορά.

Αντί να κοιτάς ολόκληρο το χάος. Έτσι όταν ολοκληρώνεις ένα από αυτά θα νιώθεις ικανοποίηση και η δουλειά θα γίνεται λιγότερο αφόρητη.

• Φτιάξε λίστες με όσα έχεις να κάνεις.

Με τον τρόπο αυτό το μυαλό σου δεν στριφογυρίζει από ανησυχία για το αν θα προλάβεις να τα κάνεις όλα. Στο τέλος κάθε μέρας θα διαγράφεις αυτά που είχες στην λίστα σου και τα ολοκλήρωσες. Έτσι η δουλειά θα μικραίνει και η αυτοπεποίθηση σου θα μεγαλώνει.

• Απέφυγε τα πράγματα που σε ρίχνουν, όπως άτομα, μέρη ή καταστάσεις που δεν σε βοηθούν αλλά αντίθετα σε «χαλάνε».
• Κάνε κάποιου είδους άσκηση.

Όταν είμαστε στρεσαρισμένοι, είπαμε ότι το σώμα μας φωνάζει ‘ΤΡΕΞΕ’. Άρα αυτό είναι που χρειάζεται να κάνεις. Βάλε την άσκηση στην καθημερινότητα σου και όταν νιώσεις στρες για μια εργασία, αλλά είσαι πολύ νευρικός για να καθίσεις και να διαβάσεις, αφιέρωσε λίγο χρόνο στην άθληση. Το σώμα σου θα καταναλώσει τις ορμόνες του στρες και θα έχεις καθαρότερο μυαλό για να διαβάσεις.

• Μάθε να χαλαρώνεις.

Ανέπνεε βαθιά και αργά. Αυτές οι αναπνοές θα ενεργοποιήσουν το σύστημα χαλάρωσης. Πάρε μια μεγάλη και βαθιά ανάσα, μέχρι να νιώσεις τον θώρακα και την κοιλιά σου γεμάτα αέρα. Μετά άφησε αυτή την ανάσα να φύγει από το στόμα σου όσο πιο αργά μπορείς. Κάνε το 10 φορές (ή όσες καταλάβεις ότι δουλεύουν για εσένα) και θα νιώσεις πιο χαλαρός και ανακουφισμένος.

• Βάλε το σώμα σου σε μια θέση χαλάρωσης.

Όταν πρόκειται να γράψεις ένα διαγώνισμα και τα πόδια σου τρέμουν από το στρες, είναι σαν το σώμα σου να λέει «Θέλω να τρέξω». Για να βγάλεις το σώμα σου από αυτή την κατάσταση εγρήγορσης που σε δυσκολεύει να γράψεις:

• κάθισε πίσω στην καρέκλα και ακούμπα την πλάτη σου
• φρόντισε να χαλαρώνεις τον αυχένα σου
• κλείσε για λίγο τα μάτια σου
• και πάρε τις ανάσες σου
• Φάε καλά.

Είναι γνωστό ότι η καλή διατροφή μας κρατά υγιείς. Επιπλέον όμως μας κρατά σε εγρήγορση μέσα στη μέρα και διατηρεί την διάθεση μας σταθερή. Σε αυτό δεν βοηθά τα πρόχειρο φαγητό γιατί δημιουργεί σκαμπανεβάσματα στα επίπεδα ενέργειας μας και βλάπτει την ικανότητα μας να διαχειριζόμαστε το στρες.

• Κοιμήσου καλά.

Τα περισσότερα παιδιά δεν κοιμόνται επαρκώς. Πέρα από την ξεκούραση, κατά την διάρκεια του ύπνου ο εγκέφαλος μας βρίσκει την ευκαιρία να αποθηκεύσει, να επεξεργαστεί και να αφομοιώσει αυτά που μάθαμε μέσα στη μέρα.

• Απελευθέρωσε συναισθήματα

Μερικές φορές τα συναισθήματα είναι τόσο έντονα και μας τρομάζουν. Τα κλείνουμε λοιπόν μέσα μας και τα αφήνουμε για αργότερα. Όμως αυτά συσσωρεύονται και τότε έχουμε μέσα μας τόσο πολλά που πια γίνονται πάρα πολλά και τότε βυθιζόμαστε σε χάος.

Ιδέες για να απελευθερώσεις τα συναισθήματα σου

Η τέχνη, το τραγούδι, ο χορός, η ζωγραφική, η κουβέντα, το γέλιο ή το κλάμα, τα χόμπι και οι δραστηριότητες, ο χρόνος με τον εαυτό μας.

Βλάχου Βαρβάρα

Ψυχολόγος, MSc

Η διεύθυνση, οι καθηγητές και όλο το προσωπικό του σχολείου, σας ευχόμαστε ολόψυχα καλή επιτυχία στις εξετάσεις και μια ακόμα καλύτερη πορεία στην ζωή σας.

 “Το να κάνεις ό,τι καλύτερο μπορείς, σημαίνει να μη σταματάς ποτέ να προσπαθείς.

Βενιαμίν Φραγκλίνος
Αμερικανός πολιτικός & συγγραφέας  (1706-1790)”